Alsjeblieft! Jouw wekelijkse update met signalen uit de markt, speciaal voor onafhankelijk financieel adviseurs.

Op 1 juli 2024 gaat de verplichte transparantie van provisie bij particuliere schadeverzekering in. Inmiddels tekent zich in de markt een verschil van visie af. Teruggebracht naar de essentie komt het verschil van inzicht neer op de vraag of de wetgever heeft bedoeld dat financieel adviseurs altijd het exacte bedrag aan provisie aan de consument kenbaar moeten maken en alleen in uitzonderlijke situaties volstaan kan worden met een zo nauwkeurig mogelijke benadering. De andere interpretatie is die waarin de adviseur meer een keuze krijgt: óf hij informeert de consument zo nauwkeurig mogelijk (fijnmazig gemiddelde) over de provisie, óf als hij het exact weet, de exacte provisie. In deze interpretatie is dus meer ruimte om te volstaan met een zo nauwkeurig mogelijke indicatie van de provisie. Mede gelet op alle voorbereidingen die getroffen moeten worden is het wenselijk dat de AFM op dit punt snel guidance geeft.

De AFM Marktmonitor Adviseurs en Bemiddelaars leidt bij relaties van Bureau DFO tot veel vragen. Dit aantal vragen ligt op een substantieel hoger niveau dan in het voorgaande jaar. Het is met name het (uitbereide) onderdeel Wwft dat tot veel onduidelijkheid en irritatie leidt. Een van de misverstanden is dat kantoren met maar enkele (eenvoudige) levensverzekeringen in de veronderstelling verkeren dat de vragen over de Wwft voor hen niet van toepassing zijn. Dit is onjuist. Alle kantoren die adviseren in levensverzekeringen of deze nog in beheer hebben, dienen ook de vragen over de Wwft te beantwoorden. Ook vraag 9.3.2 die een aantal kantoren krijgt waarin het LEI-nummer wordt gevraagd, leidt tot onbegrip. Financieel advieskantoren die uitsluitend actief zijn in (levens-)verzekeringen en hypotheken hebben geen LEI-nummer. Het advies is om het antwoordveld met het LEI-nummer blanco te laten. De software zal dan protesteren. Maar het advies is om dan toch gewoon door te gaan. Op het eind van het formulier corrigeert het programma zichzelf en blijkt het LEI-nummer niet meer nodig te zijn.

Loop je bij het invullen van de Marktmonitor tegen problemen aan? Dan verwijzen wij je naar de “DFO Instructiefilm invullen Marktmonitor", waarin consultant Paul Schuiling, verbonden aan Projective Group, je vraag voor vraag door de MMBA leidt.

Wij adviseren de instructiefilm te bekijken vóórdat gestart wordt met het invullen van het MMBA. In het Wwft gedeelte wordt ook gevraagd of medewerkers van het kantoor een Wwft training hebben gevolgd. Een korte, heldere digitale opleiding die hiervoor geschikt is betreft de training van het Ministry of Compliance.

De essentie van artikel 4:23 lid 1a Wft is dat een adviseur die advies uitbrengt aan een klant, vooraf die informatie inwint die relevant is voor het te geven advies. Hoewel dit een open deur lijkt, worstelt de branche toch met de vraag welke elementen precies wel en niet uitgevraagd moeten worden bij een advies om de woning te verduurzamen. Indien het complete hypotheekadviestraject afgelegd moet worden om bij een bestaande woning een financiering van bijvoorbeeld € 9.000 te krijgen en de adviseur het reguliere tarief voor een compleet hypotheekadvies rekent, dan snapt iedereen dat de consument dit buiten proporties vindt. In een korte DFO Kennisflits (16 minuten) praat Bureau DFO met Harold Mahadew, beleidsadviseur Distributie bij het Verbond van Verzekeraars over het rapport waarin KPMG aanbevelingen doet aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De AFM zal naar aanleiding van het rapport het visiedocument “Dienstverlening op maat” aanpassen. Hierdoor krijgen hypotheekadviseurs duidelijke handvatten voor de mogelijkheden voor dienstverlening op maat (verkort advies). Deze laatste stamt alweer uit 2013 en is hard aan actualisering toe. De DFO Kennisflits Verkort adviestraject kan je zonder kosten bekijken.

Op 22 december 2023 publiceerde de voorzitter van de AFM, Laura van Geest, een column in het FD onder de titel: Wees blij met feedback, ook als die ongevraagd is. In de kern geeft de voorzitter aan dat de AFM open moet staan voor feedback en als ze die niet vanzelf krijgt, ze daarom moet vragen.
 
Naar het oordeel van Bureau DFO verdient de MMBA 2024 zo een gevraagd of ongevraagde feedback. De AFM maakt gebruik van een vergaande bevoegdheid om alle financieel advieskantoren om informatie te vragen. Alle ondernemers zijn verplicht deze vragen te beantwoorden. Van een dergelijke bevoegdheid moet prudent gebruik gemaakt worden. Naast de gebruikelijke vragen waren dit jaar veel complexe vragen toegevoegd die te maken hebben met de eisen die de Wwft stelt. Op basis van contacten met de markt taxeert Bureau DFO dat vooral kleinere kantoren uit onbekendheid met de materie antwoorden hebben gegeven die niet corresponderen met het beeld dat de AFM op basis van de antwoorden krijgt. Ook mag verwacht worden dat de uitkomst van de MMBA zal zijn dat binnen de markt de nodige lacunes op het gebied van de Wwft bestaan. Dit terwijl de Wwft belangrijk is en misschien wel belangrijker dan ooit.
 
In een evaluatie is het zinvol om de vraag te beantwoorden of het passend is om, zonder als AFM eerst een uitgebreid traject van voorlichting aan te bieden, van het intermediair te verwachten dat zij een goed antwoord kunnen geven op de vele vragen in relatie tot de Wwft. Tevens lijkt het zinvol om in de evaluatie mee te nemen of, en zo in welke mate, deze MMBA de beeldvorming dat het intermediair heeft van de AFM, heeft geraakt.

De Rechtbank Overijssel heeft op 13 maart een interessante uitspraak gedaan waarin het onderwerp financieringsvoorbehoud centraal stond. De feiten, samengevat, gaan om een koper van een pand die met de verkoper een financieringsvoorbehoud overeenkomt. Het aangekochte pand kent sterk achterstallig onderhoud. In de voorwaarden van het financiersvoorbehoud is opgenomen dat het beroep op het financieringsvoorbehoud schriftelijk en goed gedocumenteerd moet zijn. Onder goed gedocumenteerd wordt dan verstaan:
 
“het beroep op het financieringsvoorbehoud schriftelijk en goed gedocumenteerd moet zijn. Onder ‘goed gedocumenteerd’ wordt in artikel 15.3. van de koopovereenkomst verstaan dat

• Eén afwijzing van 
• Een erkende geldverstrekkende bankinstelling aan verkoper of diens makelaar dient te worden overgelegd, die 
• De naam van de aanvrager, 
• Het adres van de woning waarvoor de aanvraag is gedaan, 
• Het aangevraagde hypotheekbedrag (dat lager moet zijn dan het maximumbedrag genoemd in lid 1) en 
• De reden van afwijzing vermeldt.

 
De geldverstrekker motiveert het laatste punt van de voorwaarden als volgt:
“De hypotheekaanvraag is afgewezen omdat deze niet past binnen de acceptatieregels van de bank.” Mede in het kader van de AVG weigert de geldverstrekker een uitgebreidere toelichting.
 
De verkoper vindt deze motivatie te mager maar krijgt van de Rechtbank niet gelijk. De Rechtbank overweegt in dit kader onder meer het volgende:
Wat betreft de reden van afwijzing is er in de koopovereenkomst geen criterium gesteld voor de mate van inzichtelijkheid en duidelijkheid van die reden. Strikt genomen kan de mededeling van >geldverstrekker< dat zij “om haar moverende redenen geen offerte kan aanbieden”, ook als reden worden gezien. Voor zover al zou moeten worden aangenomen dat de afwijzingsbrief geen reden bevat, kan die omstandigheid in dit geval niet aan [gedaagden] worden tegengeworpen.